Palma de Mallorca (Ισπανία)

Ορθόδοξοι Ύμνοι θριαμβεύουν στην Ισπανία

Με πρωτοβουλία του μεγάλου φιλέλληνα Juan Nadal Cañellas, επί πολλά χρόνια Μορφωτικoύ Ακόλουθου της Ισπανικής Πρεσβείας στην Αθήνα και ιδρυτή του Ισπανικού Μορφωτικού Ινστιτούτου, η Χορωδία του Ι. Ν. Αγίου Αλέξανδρου Παλαιού Φαλήρου έδωσε στην Πάλμα της Μαγιόρκα το απόγευμα του Σαββάτου, 25 Φεβρουαρίου 2012, ένα μεγάλο κονσέρτο εκκλησιαστικής μουσικής.

Υπό τον γενικό τίτλο "Missa Orientalis" (Ανατολική Λειτουργία), η Χορωδία του Αγίου Αλέξανδρου εκτέλεσε εκλεκτούς ύμνους της Ορθόδοξης Λειτουργίας σε πολυφωνικές συνθέσεις των περίφημων συνθετών Αλεξάνδρου Κατακουζηνού, Θεμιστοκλέους Πολυκράτη, Χρήστου Στρουμπούλη, Πλάτωνος Ρούγκα, Παναγιώτη Γλυκοφρύδη, Ιωάννη Σακελλαρίδη, Παναγιώτη Γεωργίου και άλλων, οι οποίοι κατά τον 19ο και τον 20ό αιώνα προσπάθησαν με μεγάλη επιτυχία να απελευθερώσουν την ορθόδοξη μουσική της χώρας από τις νοθευμένες επιδράσεις της τουρκικής, αραβικής και περσικής μελωδίας.

Θρίαμβο αποτέλεσε η εκδήλωση αυτή της Χορωδίας, την οποία παρακολούθησαν οι επίσημες πολιτικές, στρατιωτικές και θρησκευτικές αρχές της χώρας. Τόσο ενθουσιασμό προκάλεσε η εμφάνιση της Χορωδίας του Αγίου Αλέξανδρου, ώστε της έγινε σχετική πρόταση να οργανωθεί στο εγγύς μέλλον η περιοδεία της σε διάφορες πόλεις της Ισπανίας. 

Την Κυριακή 26 Φεβρουαρίου 2012 η Χορωδία του Αγίου Αλέξανδρου έψαλε στο Ορθόδοξο Ναό της Πάλμα της Μαγιόρκα την Αρχιερατική Λειτουργία χοροστατούντος του Σεβασμιοτάτου Μητροπολίτου Ισπανίας και Πορτογαλίας και Εξάρχνου Μεσογείου Θαλάσσης κ. κ. Πολυκάρπου.

Περίληψη στα ελληνικά του ισπανικού δημοσιεύματος, βλ. εικόνα.

Ζητούνται Bassi

Η Χορωδία Αγίου Αλεξάνδρου στο πλαίσιο της προετοιμασίας της για τη μετάβασή της στο Christ Church College / Oxford ζητά κυρίως μπάσους, αλλά είναι ευπρόσδεκτος και κάθε ενδιαφερόμενος, ΧΩΡΙΣ ΝΑ απαιτούνται μουσικές γνώσεις, καθώς η Χορωδία προσφέρει όλη τη μουσική προετοιμασία ΕΝΤΕΛΩΣ ΔΩΡΕΑΝ.

Η μουσική προετοιμασία της Χορωδίας είναι τετράωρη ανά εβδομάδα και περιλαμβάνει:

- την κυρίως πρόβα των τεσσάρων φωνών (ΤΤΒΒ) μαζί, 2 ώρες την εβδομάδα, και

- τη συμμετοχή σε κάποιο από τα τμήματα Solfège - Θεωρίας της Μουσικής, επίσης 2 ώρες την εβδομάδα, για όσους δεν γνωρίζουν μουσική.

Στόχο της μουσικής προετοιμασίας αποτελεί η απόκτηση "πρώτης ανάγνωσης" (prima vista) και η αρτιότερη δυνατή μουσική εκπαίδευση των μελών.

• Για τα στοιχεία επικοινωνίας πατήστε εδώ.
• Για να δείτε την πρόσβαση στον χώρο της πρόβας και των θεωρητικών μαθημάτων πατήστε εδώ.

Μικρή βιβλιογραφία εκκλησιαστικής μουσικής

Οι παρακάτω εκδόσεις είναι χρήσιμες ως μια μικρή εισαγωγή στην βιβλιογραφία της ελληνικής πολυφωνικής μουσικής και όχι μόνο, μια βιβλιογραφία που τα αμέσως επόμενα χρόνια θα εμπλουτιστεί σημαντικά. Ο εμπλουτισμός αυτός οφείλεται στην ακαδημαϊκή έρευνα που βρίσκεται σε εξέλιξη τόσο από τα ελληνικά όσο και από τα ξένα πανεπιστήμια και είναι βέβαιο ότι θα αλλάξει εντελώς τη γνώση μας για την ελληνική εκκλησιαστική μουσική στο σύνολό της: την ορολογία (βυζαντινή μουσική, μονόφωνη μουσική, πολύφωνη μουσική κ.ά.), την ιστορική εξέλιξή της, την αξιολόγηση της χειρόγραφης παράδοσης, κυρίως δε την εντύπωσή μας για τον τρόπο εκτέλεσης της ελληνικής εκκλησιαστικής μουσικής, όποιου είδους.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Οι παρακάτω εκδόσεις αποτυπώνονται σε μονοτονικό σύστημα γραφής, για λόγους ομοιομορφίας στην αλφαβητική απεικόνιση του Blog.

• Αναγνωστόπουλος, Γεώργιος. Εωθινά και άλλα δοξαστικά. Αυτοέκδοση: Αθήνα 1981. Σελίδες 126.
• Γεωργιάδης, Θρασύβουλος. Μουσική και Γλώσσα. Νεφέλη: Αθήνα 1994. Σελίδες 189.
• Γιαννίδης, Ελισαίος [=Σταματιάδης, Σταμάτης]. Η βυζαντινή μουσική και η εναρμόνισή της. Γκοβόστης: Αθήνα (ανατύπωση, χωρίς έτος) [=Δελτίον του Εκπαιδευτικού Ομίλου 19 (1921)]. Σελίδες 63.
• Δεσποτόπουλος, Φώτιος. Χορωδιακή μουσική της Θείας Λειτουργίας διά μικτήν χορωδίαν. Society for the advancement of Greek Orthodox Ecclesiastical and Greek Folk Music. (Χωρίς τόπο) 1951. Σελίδες 88.
• Καψάσκης, Σπυρίδων. Ύμνοι εκκλησιαστικοί. Αυτοέκδοση: Αθήνα 1952. Σελίδες 72.
• Λαμπελέτ, Νικόλαος. Θεία Λειτουργία. Oppenheimer Bross.: Λονδίνο 1900. Σελίδες 52.
• Ριάδης, Αιμίλιος. Ιερά Λειτουργία Ιωάννου του Χρυσοστόμου και άλλαι εκκλησιαστικαί συνθέσεις διά χορωδίαν. Γαλλικό Ινστιτούτο: Αθήνα 1952. Σελίδες 50.
• Σακελλαρίδης, Ιωάννης. 'Υμνοι και Ωδαί. Ηλέκτρα Κοκονέτση [=Γαϊτάνος]: Αθήνα (χωρίς έτος) [=ανατύπωση της έκδοσης του 1952]. Σελίδες 264.
• Strunk, Oliver. "A Cypriot in Venice" στο Essays on Music in the Western World. W. W. Norton and Company Inc.: Νέα Υόρκη 1974. Σελίδες 79-93.
• ------ Αγία και Μεγάλη Εβδομάς. Γαϊτάνος: Αθήνα (χωρίς έτος). Σελίδες 384.
• "Tesori della Melurgia Bizantina". Atti giornata culturale. Contessa Entelina (PA): Associazione Culturale "Nicolo Chetta": 25 Αυγούστου 1985 [=αφιέρωμα στο πανευρωπαϊκό έτος μουσικής]. Τεύχος 1. Σελίδες 52.
• Φιλόπουλος, Γιάννης. Εισαγωγή στην Ελληνική Πολυφωνική Εκκλησιαστική Μουσική. Νεφέλη: Αθήνα 1990. Σελίδες 235.
• ------ Ρώσικες επιδράσεις στην ελληνική πολυφωνική εκκλησιαστική μουσική. Νεφέλη: Αθήνα 1993. Σελίδες 243.
• ------ Σπουδή στη μουσική βιβλιογραφία της ελληνικής πολυφωνικής εκκλησιαστικής μουσικής. Νεφέλη: Αθήνα 1996. Σελίδες 114.
• ------ Η πολυφωνική εκκλησιαστική μουσική στην ελληνική κοινότητα του Λονδίνου. Παρουσία: Αθήνα 1997. Σελίδες 157.
• ------ "Οι μουσικές σχολές της ελληνικής πολυφωνικής μουσικής και το συνθετικό έργο του Πλάτωνα Ρούγκα" στο Σύγχρονα Βήματα 73 (1990). Σελίδες 41-48.
• ------ "Ο Παναγιώτης Γλυκοφρύδης και οι πολυφωνικές εκκλησιαστικές μουσικές του συνθέσεις" στο Σύγχρονα Βήματα 75 (1990). Σελίδες 155-163.
• ------ "Ο συνθέτης Σωτήριος Γκρεκ και το μουσικό του έργο" στο Σύγχρονα Βήματα 79 (1991). Σελίδες 150-160.
• Χαβιαράς, Ιωάννης - Ζερβουδάκης, Γεώργιος (μεταγραφή). Θεία Λειτουργία. Κωνσταντινίδης: Αθήνα 1948. Σελίδες 16.

Δημήτριος Μ. Δαπέργολας (1946-1996)

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 20 Μαΐου 1946. Γιος ιερέα, γαλουχείται με την εκκλησιαστική μουσική, και αργότερα, κατά την εφηβική του ηλικία, παίζει αρμόνιο και διευθύνει την εκκλησιαστική χορωδία στον Ι.Ν. της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα στην Πλάκα της Αθήνας, όπου με την καθοδήγηση του μαέστρου της χορωδίας αυτής και συνθέτη εκκλησιαστικής μουσικής, Ιωάννη Στεργίου, κάνει τα πρώτα βήματα στην διεύθυνση μουσικού συνόλου.

Σε μικρή ηλικία, επίσης, διδάσκεται τα πρώτα του μουσικά γράμματα από τον διακεκριμένο Κερκυραίο μουσουργό Γεράσιμο Ρομποτή. Σε ηλικία 20 χρονών, και ενώ σταδιοδρομεί σαν μαέστρος μοντέρνας ορχήστρας, σπουδάζει παράλληλα στο Ελληνικό Ωδείο στην Αθήνα και παίρνει μαθήματα πιάνου από τον διακεκριμένο Γερμανό πιανίστα και μουσικολόγο Αλέξανδρο Τουρνάισεν, ενώ τελειοποιείται στα ανώτερα μουσικά θεωρητικά μαθήματα από την καθηγήτρια Μαρία Χατούπη. Διδάσκεται επίσης μουσική μορφολογία και ιστορία της μουσικής από το μαέστρο και συνθέτη Αντίοχο Ευαγγελάτο.

Έχοντας πάρει τα πτυχία ωδικής, αρμονίας και αντίστιξης, το 1975 φεύγει από την Ελλάδα και, πηγαίνοντας στο Βέλγιο, γίνεται δεκτός στο Βασιλικό ωδείο των Βρυξελλών, όπου σπουδάζει φούγκα, μουσική ανάλυση, ενορχήστρωση, αλλά ιδίως διεύθυνση συμφωνικής ορχήστρας, όπερας, και χορωδίας, έχοντας αντίστοιχα για καθηγητές τους: Marcel Quinet, Frederik Van Rossum, Jaquelline Fontyn και Julien Ghyoros, ο οποίος τον μύησε στους τρόπους διεύθυνσης συμφωνικής ορχήστρας και στα μυστικά του χειρισμού της μπαγκέτας.

Το Δεκέμβρη του 1979 τελειώνει τις σπουδές του με έπαινο, και στις 12 Δεκεμβρίου παίρνει τον τίτλο του διευθυντή συμφωνικής ορχήστρας, διευθύνοντας την συμφωνική κρατική ορχήστρα των Βρυξελλών στα έργα: "Ηρωική συμφωνία" του Μπετόβεν, παραλλαγές του Μπραμς σε θέμα του Χάυδν, "Συμφωνία του Νέου Κόσμου" (Ντβόρζακ), αποσπάσματα από τον "Κουρέα της Σεβίλλης" του Ροσίνι, "Κοντσέρτο για βιολί και ορχήστρα" (Μπετόβεν) και "Δον Ζουάν", συμφωνικό ποίημα του Ρίχαρντ Στράους.

Ο Δημήτρης Δαπέργολας έχει επίσης διευθύνει την συμφωνική ορχήστρα του ωδείου των Βρυξελλών, τη χορωδία και την ορχήστρα εγχόρδων, καθώς επίσης και την ορχήστρα του πανεπιστημίου της Λιέγης.

Την ίδια χρονιά (1979) ξαναγυρίζει στην Ελλάδα και για λόγους μουσικοπαιδαγωγικούς, καθώς και για παρόμοιους κοινωνικής και οικογενειακής ασφάλισης, διορίζεται (κατόπιν επιτυχών εξετάσεων στο Δημόσιο) καθηγητής μουσικής μέσης εκπαίδευσης, με οργανική θέση στο 1ο γυμνάσιο Κέρκυρας. Το 1980, διορίζεται καθηγητής στο ωδείο της Φιλαρμονικής εταιρείας Κέρκυρας, όπου διδάσκει τα ανώτερα μουσικά θεωρητικά, και παραδίδει μαθήματα πιάνου. Διευθύνει επίσης και παρουσιάζει σε συναυλίες τη συμφωνική ορχήστρα που ίδρυσε εκεί ο Γεράσιμος Ρομποτής.

Κατόπιν επιτυχών εξετάσεων, γίνεται το καλοκαίρι του 1981 κάτοχος και του ελληνικού πτυχίου φούγκας (Ελληνικού Ωδείου), ενώ την ίδια εποχή σαν καλλιτεχνικός διευθυντής της "Χορωδίας Κέρκυρας" συμμετέχει σε κρατικό συνέδριο διευθυντών χορωδίας με θέμα την χορωδιακή ανάπτυξη. Συμμετέχει επίσης σε συνέδρια του Δήμου Κερκυραίων και πραγματοποιεί δημόσια ομιλίες και εισηγήσεις για μουσικά και διάφορα άλλα πολιτιστικά θέματα.

Τον ίδιο χρόνο (1981) και κατόπιν εντολής της Δημοτικής αρχής Κέρκυρας, συμμετέχει στην επιτροπή επιλογής της χορωδίας Δήμου Κερκυραίων. Έχει επίσης συμμετάσχει των επιτροπών απονομής του "βραβείου Σπύρου Μοντσενίγου" καθώς και επιτροπών απονομής πτυχίων του ωδείου της Φ.Ε. Κέρκυρας, και του ωδείου Κέρκυρας.

Ο Δημήτρης Δαπέργολας είναι ο ιδρυτής και διευθυντής της συμφωνικής ορχήστρας του Δήμου Κερκυραίων, με την οποία πραγματοποίησε αρκετές συναυλίες, και τις περισσότερες με την από κοινού σύμπραξη μετά της μεικτής χορωδίας του Δήμου Κερκυραίων. Το 1990, αποχωρεί από την θέση του διευθυντή της συμφωνικής ορχήστρας του Δήμου Κερκυραίων. Διετέλεσε αρχιμουσικός της φιλαρμονικής Άνω Κορακιάνας "Σπύρος Σαμάρας", διευθυντής της εκκλησιαστικής χορωδίας του Ι.Ν. Αγίου Σπυρίδωνος (Σαρόκου), και καθηγητής ανωτέρων θεωρητικών στο Ωδείο Κέρκυρας.

Τα δυο τελευταία χρόνια της ζωής του υπήρξαν πολυτάραχα. Σειρά γεγονότων, κλόνισε την σωματική και ψυχική του υγεία, με αποτέλεσμα τον θάνατό του, στις 11 Ιανουαρίου 1996.

Συνθέσεις και συγγραφικό έργο

Στο συνθετικό τομέα έχει γράψει: μία λειτουργία (ορθόδοξης εκκλησίας) σε Do ελάσσονα, τρεις φούγκες, μια συμφωνία σε τέσσερα μέρη (Συμφωνία της Κέρκυρας), μερικά τραγούδια και ένα ημιτελές κοντσέρτο για πιάνο και ορχήστρα, (συνέθεσε μόνο το πρώτο μέρος).

Στο συγγραφικό τομέα έχει παρουσιάσει μια μέθοδο κιθάρας, το μουσικό ημερολόγιο, ομιλίες, διαλέξεις (που έχει πραγματοποιήσει προς το σύλλογο Ελληνίδων επιστημόνων, τη ΧΕΝ Κέρκυρας, τις "Κερκυραϊκές εβδομάδες 1981 και 1982" και το ΚΕΜΕΔΙ) πολλά άρθρα στον κερκυραϊκό Τύπο για μουσικά θέματα και χρονικά, και το ανέκδοτο έως τώρα, λεξικό των Ελλήνων συνθετών.

πηγή: http://el.wikipedia.org/

Ιωάννης Θ. Σακελλαρίδης (1853-1938)

(Λιτόχωρο 1853 - Αθήνα 1938). Μουσική φυσιογνωμία της μετεπαναστατικής Ελλάδος, καθηγητής της εκκλησιαστικής μουσικής και υμνωδός, υποδειγματικός καλλιτέχνης και οικογενειάρχης (πατέρας των μουσικών Θεόφραστου, Άρη και Αντιγόνης Σακελλαρίδη), θεωρητικός και εξαίρετος δάσκαλος, άσχετα με τη γνώμη που μπορεί κανείς να τρέφει προς την εναρμόνιση της βυζαντινής  εκκλησιαστικής μουσικής που επέβαλε. Πήρε τα πρώτα μουσικά μαθήματα από τον πατέρα του ιερέα Θεοφάνη Σακελλαρίδη. Στη συνέχεια, σπούδασε βυζαντινή μουσική στη Θεσ/νίκη (με τον παπά Θ. Μαντζουρανή και ευρωπαϊκή στην Αθήνα (αρχικά με τον Γ. Μαντζαβίνο και κατόπιν με τον Ιούλιο Ένιγκ). Ταυτόχρονα σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών. Διαθέτοντας εξαιρετικά γλυκειά και εύστροφη φωνή, ήδη ως φοιτητής διορίστηκε αριστερός ψάλτης στο ναό του Αγίου Σπυρίδωνος και μετά, πρωτοψάλτης στον Άγιο Νικόλαο Πειραιώς. Σε σύντομο διάστημα έγινε γνωστός και ανέλαβε τη θέση του πρωτοψάλτη στην Αγία Ειρήνη Αθηνών. Διετέλεσε επίσης πρωτοψάλτης και χοράρχης τετράφωνου Χορού στη Μητρόπολη, στον Άγιο Γεώργιο Καρύκη, στον νεόδμητο Άγιο Κων/νο Ομόνοιας (1905), στη Χρυσοσπηλιώτισσα και τελικά, πάλι στην Αγία Ειρήνη ώς το θάνατό του. Στο μεταξύ, μετά το τέλος των παν/μιακών σπουδών του, διορίστηκε καθηγητής της εκκλ. μουσικής, στο Διδασκαλείο Αθηνών, στη Ριζάρειο Σχολή, στο Αρσάκειο, στο "Αμαλιείο", στο Παρθεναγωγείο Χιλλ, στο Χατζηκυριάκειο, κ.λπ. Παράλληλα, διετέλεσε για πολλά χρόνια καθηγητής στο Εθνικό Ωδείο. Το 1903 έδωσε, μαζί με τα παιδιά του, συναυλία στο Μόναχο με πρόγραμμα ύμνων και ελλ. δημοτικών τραγουδιών, που είχε αξιόλογη απήχηση. Όταν πρωτοέψαλλε στην Αγία Ειρήνη, συνδέθηκε με τον επίσκοπο Ζακύνθου και φημισμένο μουσικό Διονύσιο Λάτα και άρχισε να επεξεργάζεται τη βυζ. μουσική κατά το δίφωνο και τρίφωνο είδος της ευρωπαϊκής αρμονίας. Οι εναρμονίσεις του - τονισμένες με γούστο, γνώση και βαθειά θρησκευτικότητα - καθώς και η μελίρρυτη φωνή του - που τις εμψύχωνε - ενθουσίασαν εκλεκτά τμήματα της αθηναϊκής κοινωνίας και πλήθη κόσμου συνέρρεαν όπου έψαλλε ο Σακελλαρίδης για να τον ακούσουν. Επίσης, το "σύστημά" του από την πρώτη στιγμή υποστηρίχτηκε τόσο από τους πολυάριθμους μαθητές του όσο και από το Παν/μιο Αθηνών. Όμως, όπως εξυπακούεται, προκάλεσε παράλληλα σφοδρές αντιρρήσεις από τους υπερασπιστές της παραδοσιακής βυζαντινής μουσικής και τον εφοδίασε με αρκετούς εχθρούς. Όμως ο Σακελλαρίδης παρέμεινε όρθιος και αδάμαστος, χωρίς ποτέ να υποκύψει σε καμιά σε βάρος του πίεση ή πολεμική. Όπως γράφει ο ειδικός βιογράφος του Κωνσταντίνος Καλοκύρης: "Ἔπειτα ἦταν καὶ ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖο ἐκτελοῦσε τοὺς ὕμνους, ἐκεῖνο τὸ "λιγύφθογγον καὶ εὐδίνητον στόμα". Ὁ κόσμος ἔτρεχε στὴν Ἐκκλησία "νὰ ἀκούσει τὸν Σακελλαρίδη!". Δὲν εἶναι ὑπερβολὴ νὰ σημειώσω ὅτι εἶχε γίνει θρῦλος καὶ ἡ συντήρηση αὐτοῦ τοῦ θρύλου τὸν ὑποχρέωνε νὰ μὴ ἐγκαταλείπει τὸ ἀναλόγιο ἀλλὰ νὰ ψάλλει μέχρι τὸν θάνατὸ του. Κατάκοπος στό τέλος τῶν ἱερῶν Ἀκολουθιῶν - λίγους μῆνες πρὸ τοῦ θανάτου του - δεχότανε ἕνα ποτήρι γάλα ποὺ τὸ ἔπινε πίσω ἀπὸ τὸ στασίδι του. Ἀμέσως ἐκτινασσόταν ὄρθιος ἀναφωνώντας: «Ψαλῶ τῷ Θεῷ ἕως ὑπάρχω!». Ο Σακελλαρίδης ήταν επίσης ενεργό μέλος του "Εκκλησιαστικού Μουσικού Συλλόγου" Αθηνών, που όμως για να τον "καταπολεμήσει", κάλεσε από την Κωνσταντινούπολη τον Κωνσταντίνο Ψάχο. 

Τα κυριότερα μουσικά έργα του είναι: 

1. "Χρηστομάθεια εκκλησιαστικής μουσικής" (Αθήναι 1880). Περιέχει την πρακτική και τη θεωρητική διδασκαλία της εκκλ. μουσικής με αξιόλογα προλεγόμενα (που αφαιρέθηκαν από την Β' έκδοση του 1885, πιθανώς γιατί έγραφαν ότι η βυζαντινή μουσική "Παραμεληθεῖσα ὑπὸ τῶν πιθηκιζόντων ἡμιμαθῶν, κεῖται πτῶμα φθῖνον καὶ ἴσως ἐκλεῖπον μετὰ καιρὸν ὑπὸ τὸ σατανικὸν μειδίαμα τοῦ πιθηκισμοῦ τῆς Δύσεως"!). Το έγραψε ως τελειόφοιτος της φιλολογίας. Στη Β' έκδοση ο συγγραφέας αφαίρεσε τα συντηρητικά προλεγόμενα της Α' έκδοσης, γιατί στο μεταξύ είχε κατασταλάξει στις απόψεις του περί αρμονικής επένδυσης των ύμνων.

2. "Μούσαι" (Αθήναι 1882). Σχολικό εγχειρίδιο, γραμμένο σε συνεργασία με τον Ένιγκ. Περιέχει εκκλ. και δημοτικά άσματα σε βυζ. και ευρωπ. σημειογραφία.

3. "Άσματα εκκλησιαστικά" (σε ευρωπ. σημειογραφία "τῇ ἐπιμελείᾳ Ἰουλίου Ἔνιγγ "). Εκδόθηκαν σε 5 φυλλάδια (2 το 1884, 1 το 1886 και 2 το 1887. Tο τεύχος Α' ανατυπώθηκε το 1889). Περιέχουν την Θεία Λειτουργία, την Ακολουθία των Χριστουγέννων, των Θεοφανίων, του Ακάθιστου Ύμνου, του Μ. Σαββάτου και άσματα της Μ. Εβδομάδος.

4. "Συρτός" (1887), δημοτική μελωδία σε ευρωπ. σημειογραφία ("τῇ συμπράξει Ἀλ. Κατακουζηνοῦ").

5. "Οκτώηχος" (1888 και 89) σε ευρωπ. σημειογραφία. Στα προλεγόμενα υπάρχουν οι απόψεις του για την πολυφωνία, σχόλια στους 8 Ήχους και παρατηρήσεις για τα μουσικά γένη. Περιέχει ό,τι ψάλλεται στον Εσπερινό του Σαββάτου και στον Όρθρο της Κυριακής (τύποις Σπ. Κουσουλίνου).

6. "Αγιοπολίτης" (Αθήναι 1905). Περιέχει Εορτολόγιο, Τριώδιο, Πεντηκοστάριο.

7. "Ιερά Υμνωδία". Είναι το έργο του (σε βυζαντινή παρασημαντική) που γνώρισε επανειλημμένες εκδόσεις στην Αθήνα. Η Α' έγινε το 1902. Ο τότε υπουργός Παιδείας Α. Μορφεράτος με Εγκύκλιό του (υπ' αριθμ. 3577/19-2-1902) συνέστησε "θαρρούντως το βιβλίον τούτο ως απαραίτητον βοήθημα και άριστον οδηγόν εις πάντα δημοδιδάσκαλον, διά τε το Σχολείον και την Εκκλησίαν". Διαιρείται σε 3 τόμους που περιέχουν α) Αναστασιματάριον, β) Θεία Λειτουργία, γ) Μεγ. Εβδομάδα. (Η Γ' έκδοση έγινε το 1923 από τον Οίκο Δ. και Π. Δημητράκου).

8. "Τυρταίος" (Αθήναι 1907): Παιδικά και άλλα τραγούδια σε ευρωπαϊκή σημειογραφία, "ήτοι βιβλίον μουσικόν περιέχον νέα άσματα παιδαγωγικά, ορχηστικά, γυμναστικά, ως και τα χορικά της Ηλέκτρας και της Αντιγόνης του Σοφοκλέους, την παροδον του Οιδίποδος επί Κολωνώ και ικανάς δημώδεις μελωδίας". Πολλά απ' αυτά τα τραγούδια έγιναν διάσημα και τραγουδήθηκαν από όλα τα Ελληνόπουλα: "Όλη δόξα όλη χάρη άγια μέρα ξημερώνει" (στίχοι Γ. Μ. Γεωργόπουλου), "Ξέρεις την χώραν που ανθεί φαιδρά πορτοκαλέα" (Άγγ. Βλάχος, από τη "Mignon" του Γκαίτε), "Τα πήραμε τα Γιάννενα","Σ’ αυτά σ' αυτά τα κύματα τα ηλιοφωτισμένα" (στίχοι Γ. Παράσχου), "Πήρανε κι ανθίζουν τα χλωρά κλαδιά" (στίχοι Παλαμά), "Τί τιμή στο παλληκάρι όταν πρώτο στη φωτιά" (Τυρταίος, μετάφραση Σπ. Τρικούπη), κ.λπ.

9. "Ύμνοι και Ωδαί εν αρμονική τριφώνω συμφωνία" (Αθήναι 1930, με προλεγόμενα γραμμένα τον Αύγουστο του 1908). 

Επίσης δημοσίευσε σε αυτοτελές τεύχος την "Μελοποιίαν των χορικών και κομμών της Αντιγόνης του Σοφοκλέους" (Αθήναι 1896). Αυτά τα "Χορικά" εκτελέστηκαν το 1895 από τον ίδιο (στην Αίθουσα Τελετών του Παν/μίου Αθηνών) ενώπιον του τότε πρωθυπουργού Θ.Π. Δεληγιάννη και άλλων προσωπικοτήτων. Το 1896 με την ευκαιρία των Α' Ολυμπιακών Αγώνων, ο Σακελλαρίδης έψαλλε στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών ως κορυφαίος του Χορού. Αργότερα έγραψε μουσική και για την «Ιφιγένεια εν Ταύροις» (παράσταση στο Αρσάκειο, το 1914, σε ενορχήστρωση Νικ. Λάβδα). Συνέλεξε και 172 δημοτικά τραγούδια από τις περιοχές του Ολύμπου, του Ελικώνα και του Παρνασσού, ώστε να αναγνωρίζεται "ως πρωτοποριακός μουσικολόγος ερευνητής της βυζαντινής και δημοτικής μουσικής", και μάλιστα ως "ο εκκλησιαστικός και εθνικός μας υμνωδός".

Η φημισμένη φωνή του κράτησε τη διαύγεια, τη γλυκύτητα και τις ψηλές νότες της ώς τα βαθιά του γεράματα. Επ’ αυτού, ο Κ. Καλοκύρης διηγείται το εξής: "Ενθυμούμαι ότι, όταν ψάλλαμε στην αγία Ειρήνη το "Σήμερον σωτηρία τῷ κόσμῳ γέγονεν" στον πλ. Α' Ήχο, όλοι σιωπούσαμε στην φράση " τὸ νῖκος ἔδωκεν ἡμῖν", γιατί κανείς δεν μπορούσε αβίαστα να ανεβάσει τόσο ψηλά τη φωνή του (στον πάνω Γα, στην λέξη: νῖκος). Μόνο ο Σακελλαρίδης το κατόρθωνε παρά την ηλικία του".

Ο Ανδρέας Ανδρεόπουλος, Γυμνασιάρχης του Βαρβακείου και διακεκριμένος λόγιος, σε άρθρο του το 1922 στο περιοδικό "Εὐτυχία", θεωρεί τον Σακελλαρίδη ότι καλύτερο έχει να επιδείξει η Αθήνα και προτρέπει όποιον την επισκεφτεί, να σταθεί έστω και για ένα τέταρτο στη Χρυσοσπηλιώτισσα στην Αιόλου, όπου συνωστίζονται τα πλήθη για να "αἰσθανθῆ φρικιασμοὺς ὑπερτάτης ψυχικῆς συγκινήσεως." Εκεί όπου δεν ακούεται ο παραμικρός θόρυβος και όλοι οι εκκλησιαζόμενοι "ἔχουν ἀπομαρμαρωθῆ". Γράφει πως "αὐτὸ δὲν συμβαίνει εὶς καμμίαν ἀλλην ἐκκλησίαν τῶν Ἀθηνῶν. Εἰς καμμίαν ἄλλην πόλιν τῆς Ἑλλάδος. Ἴσως πουθενά στὸν κόσμον. Διότι ὁ γηραιὸς Σακελλαρίδης ἔξοχος ἐνταυτῶ μελετητὴς τῆς ἀρχαίας γλώσσης καὶ τῆς ἑλληνικῆς φιλολογίας κατανοεῖ ὡς οὐδεὶς ἄλλος τὴν δύναμιν νὰ ἀποδίδει εἰς τῆν μουσικὴν τὰς δυσθεωρήτου βάθους ἐννοίας τῶν ἐκκλησιαστικῶν ὕμνων τῆς Ὀρθοδοξίας."

Στην εφημερίδα "Εθνική Ώρα" ,1923, γράφει ο Τρύφων Παπαθανασίου, Επιθεωρητής των Σχολείων του Κράτους : "Ὑπὸ τοὺς θόλους τῆς Χρυσοσπηλαιωτίσσης κατὰ τὰς Κυριακὰς καὶ μεγάλας ἑορτάς, ὁ μάγος ψάλτης Σακελλαρίδης, ὁ ἄφθαστος καλλιτέχνης, παραθέτει ψυχικην πανδαισίαν καὶ καλλιτεχνικὴν ἀρρήτου γλυκασμοῦ. Ἐξωτερικεύων τὸν ἔσω του ἄνθρωπον δὲν ψἀλλει ἁπλῶς, ἀλλὰ στροβιλιζόμενος περὶ τὸ φωτοβόλον ἄστρον τοῦ θείου ἐλέους κελαδεῖ ἡδυλάλως τὴν δόξαν τῆς Ἐκκλησίας καὶ συγκινών, μαγεύων, αἰχμαλωτίζων, σκορπίζων ρόδα εὐώδη ἀπαραμιλλου τέχνης, κηρύττει μὲ δύναμιν πολλῶν ἱεροκηρύκων τοὺς πόθους τῶν εὐσεβῶν εἰς κτῆμα πίστεως αἰωνίας. Τὰ μυρμηκιῶντα πλήθη,....διὰ γλυκυτάτης μελωδίας ἥτις ἀποθεοῖ τὸν ἄνθρωπον καὶ ἐξειδανικεύει τὴν ὕλην, αἴρονται εἰς ὑπερνεφεῖς κόσμους καὶ ἀπολαμβάνουσιν ὠχρᾶς τινος ἀνταὐγείας ἀπὸ τὴν Ἠὼ τῆς αἰωνιότητος. Παραδείσιος γοητεία ἐκχύνεται ἀπὸ τὸ στόμα τῆς οἰστρηλάτου καὶ λιγυρᾶς ἀηδόνος, ἥτις ἐν μέσω τοῦ ζόφου τῆς ὑλοφροσύνης ἀποτελεῖ παρήγορον φῶς, πρὸς τὸ ὁποῖον πέτονται τῶν ἰδανιστῶν αἱ ψυχαί. Ὅσοι δὲν ἠκούσατε τὸν Σακελλαρίδη δὲν διεκπεραιώθητε ἀπὸ τοῦ παγεροῦ τῆς ὕλης χειμῶνος πρὸς τὸ ἀνθηφόρον Ἔαρ"!

Το πρώτο φιλολογικό του μνημόσυνο έγινε στον "Παρνασσό". Το οργάνωσαν (ανάμεσα σε άλλους) και οι μαθητές και θαυμαστές του ακαδημαϊκοί Γ. Σωτηρίου, Ν. Λούβαρης, Π. Μπρατσιώτης και Μ. Καλομοίρης. Δίδαξε πολυάριθμους και διακεκριμένους μαθητές.

ΔΩΡΕΑΝ μαθήματα Solfège και Θεωρίας της Μουσικής

Η Χορωδία Αγίου Αλεξάνδρου προσφέρει εντελώς ΔΩΡΕΑΝ οργανωμένα μαθήματα Solfège και Θεωρίας της Μουσικής σε δύο επίπεδα: Τμήμα αρχαρίων και Τμήμα προχωρημένων. Δεν απαιτείται να είναι κανείς μέλος της Χορωδίας Αγίου Αλεξάνδρου ώστε να συμμετάσχει σε κάποιο από τα δύο Τμήματα. Μετά την ολοκλήρωση της φοίτησης, οι ενδιαφερόμενοι έχουν πλήρη κατάρτιση ώστε μπορούν να συμμετάσχουν με επιτυχία στις ανάλογες εξετάσεις πιστοποίησης του Ωδείου της αρεσκείας τους.

Τμήματα και διδακτέα ύλη

• Τμήμα αρχαρίων (1ο Solfège & 1η Θεωρία της Μουσικής)

Κλιμάκιο 1: Κάθε Πέμπτη 5.45-7.45 μ.μ. ακριβώς, στην αίθουσα του Ι. Ν. Αγίου Σπυρίδωνα Σταδίου (Παγκράτι), επί της οδού Παυσανίου 8, στο κέντρο της Αθήνας (απέναντι από το άγαλμα Τρούμαν)

Κλιμάκιο 2: Κάθε Τρίτη, 6.30-8.00 μ.μ. ακριβώς, στην αίθουσα του "Ινστιτούτου της Δανίας", επί της οδού Χαιρεφώντος 14, στην Πλατεία Αγίας Αικατερίνης, στην Πλάκα.

- Μπορείτε να συμμετάσχετε σταθερά σε όποιο από τα δύο κλιμάκια επιθυμείτε, και να επαναλαμβάνετε όποιο μέρος της διδακτέας ύλης επιθυμείτε στο άλλο κλιμάκιο.

- Διδακτικά συγγράμματα:

α) Καλομοίρης, Μανώλης - Οικονομίδης, Φιλοκτήτης. Μελωδικές ασκήσεις (Solfège). Τεύχος πρώτο. Αθήνα: Διάφορες επανεκτυπώσεις, δύο εκδοτικοί οίκοι. 7-τέλος.

β) Καλομοίρης, Μανώλης - Οικονομίδης, Φιλοκτήτης. Μελωδικές ασκήσεις (Solfège). Τεύχος τρίτο. Αθήνα: Διάφορες επανεκτυπώσεις, δύο εκδοτικοί οίκοι. 7-15.

γ) Διαμαντής, Γιώργος. Η κλασική θεωρία της μουσικής. Φίλιππος Νάκας: Αθήνα 2011 (11η έκδ.). 5-36.

• Τμήμα προχωρημένων (2ο και 3ο Solfège & 2η και 3η Θεωρία της Μουσικής)

Κάθε Τρίτη, 8-10 μ.μ. ακριβώς, στην αίθουσα του "Ινστιτούτου της Δανίας", επί της οδού Χαιρεφώντος 14, στην Πλατεία Αγίας Αικατερίνης, στην Πλάκα.

- Διδακτικά συγγράμματα:

α) Καλομοίρης, Μανώλης - Οικονομίδης, Φιλοκτήτης. Μελωδικές ασκήσεις (Solfège). Τεύχος πρώτο. Αθήνα: Διάφορες επανεκτυπώσεις, δύο εκδοτικοί οίκοι. 7-τέλος.

β) Καλομοίρης, Μανώλης - Οικονομίδης, Φιλοκτήτης. Μελωδικές ασκήσεις (Solfège). Τεύχος τρίτο. Αθήνα: Διάφορες επανεκτυπώσεις, δύο εκδοτικοί οίκοι. 16-τέλος.

γ) Διαμαντής, Γιώργος. Η κλασική θεωρία της μουσικής. Φίλιππος Νάκας: Αθήνα 2011 (11η έκδ.). 37-68.

• Στοιχεία επικοινωνίας

T. +30 698 6660926
F. +30 210 7277607
E. info@stalexanderchoir.gr